ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ 2

1

Είναι βέβαια γεγονός ότι μία προσπάθεια θεολογήσεως στο χώρο της λατρείας, είναι ανάγκη να ξεκινά από το ζωντανό βίωμα της Εκκλησίας , και όχι από προκατασκευασμένες θεωρίες, και μάλιστα ξένες προς την εκκλησιαστική εμπειρία, όσο επιστημονικές και αν είναι. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η αναζήτηση της αυτομαρτυρίας, της ίδιας της λατρείας μας. Η οποία μέσα από τα λειτουργικά κείμενα και δρώμενα φανερώνει τις θεολογικές προϋποθέσεις στο σύνολο της ουσίας και το λόγο ύπαρξης των δομών και μορφών. Η κατανόηση του νοήματος και μηνύματος της λατρείας της Εκκλησίας προϋποθέτει συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας. Όπως και τη λατρεία, όσο αυθεντικότερα την κατανοεί και ερμηνεύει σωστά ο πιστός, τόσο μεγαλύτερη είναι η σχέση του μαζί της. Όσο βαθύτερη και ευρύτερη είναι η εμπειρία μας από τη συμμετοχή μας στη ζωή της εκκλησίας, τόσο μεγαλώνει μέσα μας η ζωογόνος πνοή της. Είναι μέσα μας η λάμψη της θείας χάρις που μας φωτίζει στη σωστή κατανοήσει των ευαγγελικών ρημάτων. Αυτό ισχύει απαρέγκλιτα για όλους ανεξάρτητος θέσεως.

Πολλοί είναι εκείνοι πού πιστεύουν ότι επειδή, απέκτησαν έναν τίτλο έχουν το Θεό στο τσεπάκι τους και μπορούν να τον χρησιμοποιούν κατά βούληση. Το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών είναι η ανυπακοή τους στις αρχές της Εκκλησίας και της απόρριψης των πιστών στη συμμετοχή τους στη διαχείριση των θεμάτων της εκκλησίας, αν και είμαστε υποχρεωμένοι να μεταλαμβάνομαι στο όνομα τους. Σύμφωνα με την τάξη της Εκκλησίας δεν πρέπει να έχουμε την παραμικρή αμφιβολία για την εγκυρότητα των Μυστηρίων, τη θεία οικονομία. Τα μυστήρια είναι εγκυρότατα. Εκτός των θείων μυστηρίων οι άνθρωποι αυτοί μόνο μόλυνση μπορούν να προσφέρουν. Από μια βρώμικη πηγή όχι μόνο δεν ξεδιψά κανείς αλλά κινδυνεύει να μολυνθεί.

Στις Πράξεις των Αγίων Αποστόλων [13-2] φαίνεται η νέα σημασία και χρήση του όρου λειτουργία, σημαίνει την ομαδική προσευχή του Εκκλησιαστικού σώματος. Μας σηματοδοτεί στα προλεγόμενα της Σοφίας Σολομώντος[18-21 και Δανιήλ 7-10], ότι ο μονός και αληθινός λειτουργός είναι ο Ιησούς Χριστός. Το θέμα της αρχιεροσύνης μας το αναλύει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή από το [8-2] και στα συνεχόμενα της επιστολής. Ο Χριστός Αρχιερέας είναι των Αγίων λειτουργός και της σκηνής της αληθινής. Ο Άνθρωπος λειτουργεί το Ευαγγέλιο ως Κήρυκας του [ Ρωμαίους 15-16] με λειτουργό τον Ιησού Χριστό εις τα έθνη το Ιερό Ευαγγέλιο του Θεού. Με το ότι με το θάνατο του Χριστού σχίζεται το καταπέτασμα του Ναού που φύλασσε τα Αγία, ερμηνεύεται ως σηματοδότηση της αποστασιοποίησης της Παλαιάς από την νέα λατρεία [Μαρκού-15-38]. Τον διαχωρισμό αυτό επισήμανε ο Απόστολος Παύλος και στις Πράξεις των Αποστόλων[17-24] Στη μετά Αποστολική περίοδο η αποστασιοποίηση είναι περισσότερο εμφανής.

2

Ο όρος λειτουργία αναφέρεται στο έργο ολόκληρης της χριστιανικής κοινότητας, οι παλαιό διαθηκικές ιερατικές σχέσεις μεταφέρονται στο σώμα ολόκληρο, στο οποίο κάθε μέλος, ανεξάρτητα από τη λειτουργία ή τη διακονία του, έχει τη δική του θέση. Ο όρος εστιάζεται περισσότερο στη διακονία του επισκόπου και του πρεσβυτερίου, χωρίς να αποκόπτονται ποτέ από το σώμα και τη θέση τους στη λατρεία της Εκκλησίας. Η διαφορά προεκτείνεται πιο συγκεκριμένα στην έννοια της Ιεροσύνης. οι χριστιανοί Ιερείς δεν έχουν τη θέση του ιερατείου που έχουν στα διάφορα θρησκεύματα ακόμη και σε αυτήν την Παλαιά Διαθήκη. Οι όροι Ιερεύς και θυσία δεν εισήλθαν στη λειτουργική ορολογία της αρχαίας Εκκλησίας με μόνη αναφορά στην προς Εβραίους επιστολή, στην οποία και οι δυο όροι ιερεύς και θυσία συνδέονται αποκλειστικά με το πρόσωπο του Χριστού ως φορέας της μόνης αληθινής ιεροσύνης.

Η θυσία του αμνού του Θεού.

Ο Χριστός δίνει τέλος στις θυσίες του έξω χριστιανικού ιερατείου. Ο Χριστός είναι ο μόνος και αληθινός αρχιερέας διότι προσφέρει την τέλεια θυσία τον εαυτό του προς το Θεό Πατέρα. Η θυσία αποκτά στον χριστιανισμό πνευματική σημασία, ουσιώδεις της θρησκευτικής θυσίας. Είναι η προσφορά στο Θεό Πατέρα, η παραίτηση από κάθε δικαίωμα πάνω στο προσφερόμενο χάρη της Θεότητας. Ο βωμός [πράξες17-23] είναι το σύμβολο της θεότητας η τράπεζά της. Η Χριστιανική διαφοροποίηση στο σημείο αυτό, φαίνεται στο Εβραίους [7-5-2—8-3].

Η χριστιανική κοινότητα δεν θυσιάζει όπως γίνεται στα άλλα θρησκεύματα [Α-Κορίνθ 11-24] « Το Πάσχα ημών υπερ. ημών ετέθη Χριστός Α Κορινθ- 5-7 ». Ο Χριστός στη θεία Ευχαριστία είναι ο «προσφέρον και προσφερόμενος». Ο λειτουργός δεν είναι μεσίτης διότι εις «μεσίτης Θεού και ανθρώπων Άνθρωπος Χριστός Ιησούς Α-τιμ 25» το ρόλο του Ιερέως λειτουργού στη λατρεία της Εκκλησίας περιγράφει με ακρίβεια ο Ιερός Χρυσόστομος « Στη Θ. Ευχαριστία φανερώνεται ο θυσϊακός χαρακτήρας της ίδιας της Εκκλησίας ως λαού του Θεού που συμμετέχει εν Χριστό στην πλήρη, μοναδική και τετελειωμένη θυσία όλων των θυσιών». Ο λειτουργός iερέας δανείζει την γλώσσα και την εαυτού παρέχει χείρα, όλα τα επιτελεί ο Χριστός. Βωμός γίνεται ο ίδιος ο χριστός και oi ανήκοντες στο σώμα Του πιστοί «Ρωμ.-12-1». Οι πιστοί καλούνται ιερείς[Αποκαληψή-1—6-6, 10—20-6] και Βασιλειών ιεράτευμα [Α, Πέτρου2—5-9], διότι διά του βαπτίσματος τους, μετέχουν στην Ιεροσύνη του Χριστού Προσφέρουν λογική λατρεία παριστώ τες τα σώματα αυτών θυσίαν ζήσαν, Αγίαν, ευάρεστων τω Θεώ [Ρωμ. 12-1]. Η διάκριση βέβαια της ειδικής ιεροσύνης από την γενική είναι ήδη στους πρώτους αιώνες σαφής. Η εικόνα του Ιερέα στην Εκκλησία φανερώνει τη δυνατότητα του ανθρώπινου προσώπου να ζωοποιεί και να αθανατίζει στο ίδιο του το σώμα την καθολική κτίση και να την προσάγει και να την εγκεντρίζει στη θεία ζωή. Όλα αυτά δείχνουν την επιθυμία της Εκκλησίας να διαφοροποιήσει τη λατρεία της από την εθνική και Ιουδαϊκή.

3

Το πνεύμα αυτό δεν θα χαθεί και όταν αργότερα θα υποχωρήσει ο αρχικός δισταγμός στη χρήση των ορών, οι οποίοι αποφορτίζονται και αναφορτίζονται νοηματικά.

Στις Αποστολικές διαταγές ο όρος λειτουργία αναφέρεται στο έργο του κληρικού στη λατρεία, ενώ παράλληλα και η έννοια ιερέως, από την Παλαιά Διαθήκη περνά στον Χριστιανικό κλήρο. Ο όρος λειτουργία επικεντρώνεται στη λατρεία και κύριος στη θεία ευχαριστία, απουσιάζει δε οποιαδήποτε ταύτιση του με την παλαιό διαθήκη του . Διότι ποτέ δεν αποσυνδέεται από τον Χριστό τον μόνο και αληθινό λειτουργό, αλλά και οι όροι θυσία, ιεροσύνη, βωμός, και άλλα αποφορτίζονται από το παλαιό νόημα τους. Οι όροι αυτοί χρησιμοποιούμενοι στην Εκκλησία ευρύτερα από τον τέταρτο αιώνα, δεν παύουν να εκφράζουν στην πατερική γλώσσα την Εκκλησιαστική αυτό συνείδησίν, όπως παγιώθηκε στους πρώτους αιώνες. Όσοι όμως αγνοούν τη γλώσσα της Εκκλησίας αδυνατούν να κατανοήσουν ή να αποδεχθούν αυτήν την ανανοηματοδότηση των όρων. Στη συνάφεια αυτή γίνεται κατανοητή και η απώλεια κάθε μαγικού μηχανιστικού νοήματος στη σχέση ανθρώπου Θεού, στο χριστιανισμό, κάτι που απορρέει από την απουσία κάθε ανάγκης ή αναγκαιότητα στο Θεό. Η χριστιανική λατρεία δεν επιδιώκει τον κατευνασμό των δυνάμεων της φύσεως, όπως οι φυσικές θρησκείες. Ο Χριστιανισμός δεν καταγίνεται με μύθους, ούτε αναζητεί την ένωση με ένα μακρινό παρελθόν ενός ιερού χρόνου μιας αρχέγονου περιόδου. Η θυσία του Χριστού [ Είναι η μόνη για το χριστιανισμό αίματι θυσία] αυτό αποκαλύπτει ότι ο θεός, δεν έχει ανάγκη των ανθρωπίνων θυσιαστικών προσφορών κάθε είδους. Η ειδοποιός διαφορά στο σημείο αυτό μεταξύ χριστιανικής λατρείας και θρησκειακής λατρείας είναι ότι στον χριστιανισμό αναπέμπεται ευχαριστία στο Θεό για τις δωρεές του Θεού. Ο Θεός της χριστιανικής πίστεως δεν έχει ανάγκη εξευμενισμού, ότι αυτός πρώτος αγάπησε ημάς [Α. Ιωάννου 4 -19].Η σταυρική θυσία του Χριστού έχει αιώνια και διαιώνια σημασία [Εβρε.-9-28—Α.Κορινθ-5-7]και σώζει εις το διηνεκές.

Ο Χριστός είναι ο μόνος αληθινός σωτήρας, διότι σώζει με τη δική Του θυσία και όχι μετά αίματα ζώων, έτσι ο άνθρωπος, αναγκάζεται να ομολογήσει «τα σα εκ των σων σοι προσφέρομε τα του Θεού τω Θεό Μτθ.-22-21». Ο άνθρωπος προσφέρει άρτο και οίνο και λαμβάνει σώμα και αίμα Χριστού προσφέρει θυμίαμα και δέχεται άκτιστη χάρη, θυμίαμα σοι προσφέρομε, Χριστέ ο Θεός ημών, εις οσμή ευωδίας πνευματικής , αντικατάπεμψον ημίν την χάριν του Παναγίου Σου Πνεύματος. Η προσφορά προς το Θεό επιστρέφει στον ίδιο τον άνθρωπο ως αγιασμός, χάρη, ευλογία. Έτσι η χριστιανική λατρεία αποβαίνει συνάντηση αληθινή, Θεού και ανθρώπου, φανέρωση της φιλανθρωπίας του Θεού, της ανιδιοτελούς αγάπης του Θεού, για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ο Θεός δεν χρειάζεται καταλογή, διότι αυτός ουδέποτε εχθραίνει, εμείς ήμαστε οι εχθραίνοντες.

Το χάσμα μεταξύ Θεού και ανθρώπων, που άνοιξε η αμαρτία, έχει γεφυρωθεί διά παντός εν χριστό.

Στο επόμενο η συνέχεια.