Η ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (ΚΕΙΜΕΝΟ 10)

1

Ίδε μου, Σωτέρ αγαθέ και φιλάνθρωπε Θεέ μου και Κύριε την θλίψιν πάσαν μου και την κατηφείαν, Τριάς άμεψε αμαρτιών μου την πλήθην, εξάλειψον Κύριε ως ελεήμων γαρ και ευδιάλλακτος Τριάς μεγαλύνωσε.

Η εικόνα της Μεταμορφώσεως δεν είναι πιο φωτεινή από την εικόνα της Σταυρώσεως. Το πρόσωπο του Κυρίου δεν <<λάμπει>> στη Μεταμόρφωση περισσότερο από ότι στην οποιαδήποτε άλλη εικόνα Του. Η Μεταμόρφωση εδώ δεν είναι μεμονωμένο και αποκεκομμένο γεγονός αλλά χάρη και μυστικός φωτισμός που γεμίζει και ζωοποιεί τα πάντα. Όλη η εικονογραφία είναι χώρος μεταμορφωμένος με καινή ανακατάταξη. Διάρθρωση και περιχώρηση είναι ο κόσμος της Μεταμορφώσεως, ο κόσμος του άκτιστου φωτισμού. Έτσι αυτός που έχει αισθήσεις πνευματικές μπορεί να δει την άκτιστη (και αόρατη στο γυμνό οφθαλμό) λάμψη που έχει καταγλάσει και τα σκοτεινά και τα φωτεινά.

Δεν είναι τα ανοιχτόχρωμα πρόσωπα οπωσδήποτε πιο χαριτωμένα, πιο φωτεινά από τα βαθύχρωμα και σκούρα. Δεν συλλαμβάνεται η πνευματική χάρη από τις ψιλές αισθήσεις και ούτε κλίνεται μέσα στις απλές χρωματικές κλίμακες. Όπως δεν δεσμεύεται το μυστήριο της Θεολογίας <<διατυπωσέσι τισοι και πλασμασι νοητοίς>> (Μ. Βασίλειος, φιλοκαλία τομ. Δ.σελ 259). Δεν μπορείς να ζητάς τη Μεταμόρφωση ή οτιδήποτε άλλο μέσα στην Εκκλησία κατά σάρκα με κτιστά κριτήρια. Η Μεταμόρφωση σαν χάρη έχει απλωθεί ασχέτως και έχει αλλοιώσει τα πάντα όθνειας, τον πόνο και τη χαρά, τη ζωή και το θάνατο.

Τα πάντα περιχωρούνται, βρίσκονται πανταχού και ουδαμού. Στην εικονογραφία δεν είναι σεμνότερο το ντυμένο από ότι το γυμνό. Τα πάντα εδώ είναι κατανυκτικά γιατί είναι έσωθεν Άγια, πρωτόκτιστα και αγνά. Και στην πνευματική ζωή, μετά από την πολλά άσκηση, τον πόνο και στη συντριβή ντύνονται οι Άγιοι με την ίδια παραδείσια απλότητα και ελευθερία που πολιτεύεται στην εικόνα. Γίνεται ο άνθρωπος σαν μωρό παιδί και κινείται ανεπιτήδευτα και απροφύλακτα, γιατί έχει <<το πυρ εκείνο το θεϊκόν αντί βρώσεως και πόσεως και ενδυμάτων>> (Άγιος Μακάριος Αιγύπτιος).

Η έκφραση του Κυρίου καθήμενου επί πώλον όνου και εισερχομένου εις Ιερουσαλήμ, κατά τις παραμονές του πάθους , είναι γαλήνια και θεϊκά ήρεμη. Όταν αργότερα στην αυλή του Αρχιερέως εμπαίζεται και κολαφίζεται, σώζει την ίδια ακύμαντη αταραξία, αναμεμιγμένη με ένα βαθύ πόνο για τις συνέπειες της αμαρτίας πάνω στο πλάσμα Του.

2

Πάνω στο Σταυρό σώζει τη γαλήνια και προαιώνια δόξα ην είχε προτού τον κόσμον είναι παρά τω Θεώ <<και τώρα δοξάσον με συ Πάτερ πλησίον σου, με την δόξαν την οποία είχον παρα σοι πριν γίνει ο κόσμος>> (Ιωαν. 17-5). Στο Σταυρό επάνω τον βλέπει η Ορθόδοξη Εκκλησία ως Βασιλέα της δόξης. Και τέλος, όταν ανασταίνεται πάλι η ίδια ήρεμη και θλιμμένη μορφή παρουσιάζεται μπροστά μας.

Αυτό το σεβάσμιο και <<θλιμμένο>> πρόσωπο του Νικητού μέσα στο εκτυφλωτικό φως της Αναστάσεως κυριολεκτικά συνθλά κάθε μοχλό και κάθε πόνο. Καταγλυκαίνει τα έγκατα τα τεταπεινωμένα. Έλκει μ’ ένα βλέμμα Του όλους τους πεπεδημένους στο Πανηγύρι της αιώνιας χαράς. Δεν αφήνει κανέναν έξω από την κλήση.

Ούτε όταν εμπαίζεται θυμώνει <<οραπισθείς υπέρ γένους ανθρώπων και μη οργησθείς>> (Τροπάριο Όρθρου Μ. Πέμπτης). Ούτε όταν ανασταίνεται ξιπάζεται ο Κύριος της ζωής και του θανάτου. Σώζει παντού και πάντα τη θεϊκή Του γαλήνη. Σώζει παντού και πάντα ολόκληρο τον άνθρωπο και τη ζωή μας. Αν θα μίλαγε άλλη γλώσσα η εικόνα θα βασάνιζε τον άνθρωπο. Αν στηριζόταν στην ιστορική ακρίβεια θα μας έλεγε απλώς <<Δεν είχατε την τύχη να βρίσκεστε εκεί τότε και να δείτε τα γεγονότα αυτά όπως τα είδαν αυτοί που εσταύρωσαν τον Κύριο.

Αν παρουσίαζε το Χριστό να πονά στο Σταυρό σαν κατάδικος και να χαίρεται στην Ανάσταση θα μας άφηνε έρμαια στις θανατηφόρες εναλλαγές, υποχείριους των παθών μας. Δεν θα μας έδιδε τίποτε παραπάνω απ’ ότι και μόνοι είχαμε. Αν παρουσίαζε με ρομαντικούς τόνους τη νύχτα και τη μέρα, θα μας άφηνε μέσα στη φυλακή του κτιστού κόσμου που τον γνωρίζομε μετά την πτώση τόσο καλά. Αν θα φοβόταν τη νύχτα, αν θα της έκοβε τη θέα, το φυσικό σκοτάδι θα ήμασταν σαν αβάπτιστοι. Θα φοβόμασταν το θάνατο, θα κοβόταν η ελπίδα της ζωής μας, με αυτόν θα μέναμε στη χώρα του θανάτου. Αν είχε προοπτική θα μας έβγαζε με σκληρό τρόπο έξω του Παραδείσου και της άμεσου μετοχής σαν τις μωρές παρθένες.

Από κοινωνούς του Γάμου θα μας έριχνε έξω στο σκοτάδι και την παγερότητα της αντικειμενικής θέας. Αν δηλαδή έμενε στο επίπεδο του θρησκευτικού πίνακα η εικόνα, τη στιγμή που θα μας μίλαγε για το γεγονός της σωτηρίας, θα μας πρόσφερε μια καλλιτεχνική μόνον απασχόληση για να ξεχάσωμε τη φυλακή και τη χώρα του θανάτου. Θα ήταν εμπαιγμός, τώρα είναι Λύτρωση.

Η εικόνα δεν είναι αναπαράσταση γεγονότων. Δεν είναι είδωλο, η σωστή εικόνα η καθιερωμένη και αποδεχτή από την Εκκλησία (σήμερα υπάρχουν πολλές εικόνες/είδωλα στους Ορθόδοξους ναούς που τους αποδίδεται τιμή). Είναι ενσαρκωμένη χάρη, παρουσία και προσφορά ζωής και αγιασμού.

Η Ορθόδοξη εικονογραφία είναι μια μαρτυρία της νίκης κατά του θανάτου από τον Αρχηγό της ζωής και από τους φίλους Του. Οι νόμοι της αγιογραφίας είναι οι νόμοι της πνευματικής ζωής. Δύναμη της, η δύναμη της Αναστάσεως.

3

Μπαίνοντας κανείς στον κόσμο της εικόνας, μαθαίνει τη γλώσσα της Εκκλησίας με τη μετάνοια και την ταπεινή προσκύνηση. Όχι με την παρατήρηση και τη σκέτη καλλιτεχνική αγωγή. Τα χρώματα μιλούν άφωνα καθώς και τα σχήματα και φανερώνουν τον ασχημάτιστο (στους προσκυνούντας εν πίστη το μυστήριο).

Σε πειρασμό απιστίας σε φέρνει το πλησίασμα <<κατ’ άνθρωπον>> του Κυρίου. Να βλέπεις το Χριστό σαρκικά. Να τον παριστάνεις σε ζωγραφιά σαν ένα συνηθισμένο άνθρωπο του καιρού Του. Να νομίζεις ότι θα φτάσεις πιο κοντά στην αλήθεια Του, αν πετύχεις πιο πιστά την αντιγραφή του τοπίου της Παλαιστίνης ή την αναπαράσταση του χώρου της τότε εποχής.

Αντίθετα, η εικόνα δεν σου δημιουργεί ρομαντικούς αντικατοπτρισμούς και απάτες του τότε και του εκεί. Δεν σου προκαλεί συγκίνηση ανθρωπίνων αναμνήσεων παρωχημένων αποχών, γεγονότων ή πολιτισμών. Η εικόνα είναι παρουσία ζωηφόρος. Σε φέρνει μπροστά στη διαφάνεια της μεταμορφωμένης ιστορίας και ύλης.

Στο χώρο που βρίσκονται όλα αληθινά και αποίμαντα, τα παροδικά και εφήμερα χωρίς να λυμαίνεται κάτι την παροδικότητα ή το εφήμερο τους. Μα ακίνητα σε μια επίγεια και ατέρμονη κίνηση ζωής, σε ποτίζουν με την αγαλλίαση που ανέβρυσε από τον τάφο του Χριστού.

Στην εικόνα μπροστά στέκεις μετά φόβου, πόθου και χαράς. Στέκεις μπροστά, Προσκυνάς. Παίρνεις ζωή, θηλάζεις, ρουφάς, τρέφεσαι αχόρταγα. Αυτό που σε τρέφει απ’ εδώ δεν πρόκειται ποτέ να στερέψει. Αυτός που τρέφεται απ’ εδώ δεν πρόκειται ποτέ να παρέλθει. Οι προσκυνούντες και τα προσκυνούμενα βρίσκονται μέσα στο κράτος και την αγιαστική χάρη του μήτε αρξάμενου μήτε παυσόμενου Πνεύματος. Όταν μάθεις να προσκυνάς την εικόνα του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων Του, (να προσκυνάς με το είναι σου όλο ακουμπισμένο εκεί) έμαθες το μονοπάτι που σε φέρνει στην πηγή της άλλης ζωής.

<<Δεύτε οι πιστοί τω τάφω προσέλθωμεν της Θεομήτορος και περιπτυξώμεθα καρδίας, χείλη, όματα, μέτωπα, ειλικρινώς προσάπτοντες και αριθμησώμεθα ιαμάτων άφθονα χαρίσματα εκ πηγής αενάου (Τροπάριον Θ ωδής κανόνας της κοιμήσεως). Το αληθινό επιβάλλεται από μόνο του με την παρουσία του και χωρίς δεκανίκια. Έτσι και ο Κύριος επιβάλλεται με την παρουσία Του και με τη διαβεβαίωση <<Λέγει προς αυτούς ο Ιησούς Εγώ είμαι>> (Ιωαν. 18-5).

Δεν αντιτίθεται σ’ αυτούς που έρχονται να τον συλλάβουν σαν ληστή. Δεν έχει τίποτε να πει σ’ αυτούς που τον δικάζουν. Δεν έχει σκοπό ούτε τους πρώτους να κτυπήσει ούτε από τους δεύτερους να δικαιωθεί. Αλλού βρίσκεται ο αγώνας Του. Με τον Πατέρα Του μόνον ομιλεί. Στη Γεσθημανή γενόμενος εν αγωνία εκτενέστερον προσηύχετο. Έπεσε κατά προσώπων μέχρι τη γη. Έφτασε η πανάγια Του ψυχή στη λύπη, τη μέχρι θανάτου, παρεκάλεσε. <<Πάτερ ηδύνατον εστί παρελθέτω απ΄εμού το ποτήριον τούτο>> (Ματθ. 26-39).

Είναι πικρό το ποτήριο το οποίο έφτασε η ώρα να πιεί, είναι όλη η πίκρα των δικών μας αμαρτιών και καταλήγει <<Μη το θέλημα μου, αλλά το σον γινέσθω>> (Λουκ. 22-42). Τότε τα πάντα έχουν τελειώσει <<Αλλά δια να γνωρίσει ο κόσμος ότι αγαπώ τον Πατέρα και καθώς με πρόσταξεν ο Πατήρ, ούτω κάμνω. Εγέρθητε, ας υπάγωμεν εντεύθε (Ιωάν. 14-31).

Ότι έχει κάμει ο καθένας ας το κάμει το συντομότερον. Δεν πρόκειται να θιγεί στο ελάχιστο το έργο του Θεού. Το κάθε τι θα φανερώσει τη δύναμη της καταφάσεως. Το ναι στο Πατρικό θέλημα.

4

Προχωρεί ελεύθερα και η αλήθεια ομολογείται με την ήρεμη διαβεβαίωση της παρουσίας Του. <<Εγώ ειμί>>. Αυτό έχει τριαδική δύναμη και θεμελίωση. <<Εγώ είμαι που δεν φοβάμαι τίποτε. Δεν έχω τίποτε δικό μου σαν σχέδιο ή θέλημα. Εγώ είμαι που είπα, μη το εμόν αλλά το σον γινέσθω θέλημα. Εγώ είμαι ελεύθερος από κάθε φόβο ή αγωνία. Γιατί εγώ οίκω του ποιήσθαι το θέλημα του Θεού. Εγώ και ο Πατήρ εν έσμεν>> (Ιωάν. 10-30).

Το αληθινό σώζει τον άνθρωπο, σώζει όλους και όλα. Όταν είναι βίαιο, είναι και γαλήνιο. Όταν έρχεται ήρεμα έχει τη δύναμη της παντοκρατορίας. Όταν ευλογεί, καθαίρει. Όταν ρίπτει χαμέ τους ερχόμενους εναντίον του, τοις ευεργετεί. Αυτό είναι ευλογία και θεραπεία γι’ αυτούς. Το ίδιο και ο Ορθόδοξος προετοιμάζεται για τη μαρτυρία της αληθείας της πίστεως, όχι συζητώντας με τη λογική του κόσμου, όχι τροχίζοντας τα σπαθιά της άμυνας σε ανθρώπινη διαλεκτική έξαψη πάθους, αλλά παίρνοντας μια γεύση και μια γνώση ξένη και την εν λευκώ παράδοση στο Θεό. <<Και θέλει επιθυμήσει ο Βασιλεύς το κάλος σου διότι αυτός είναι ο Κύριος σου προσκύνησον αυτόν>> (Ψαλ. 45-11).

Μείνατε σ’ εγρήγορση πνευματική, μ’ ανοιχτό πρόγραμμα και αισθήσεις για να ακούτε πιο είναι το θέλημα του Θεού σε κάθε στιγμή. Και το <<γενηθήτω το Θέλημα Σου>> να είναι η ασπίδα και το φως σας.

Σ’ αυτή τη νίψη ζήτησε ο Κύριος να μείνουν οι μαθητές Του αγρυπνώντας μαζί Του. <<Αγρυπνείτε και προσεύχεσθε δια να μη εισέλθετε εις πειρασμόν, το μεν πνεύμα πρόθυμον η δε σαρξ ασθενής>> (Ματθ. 26-41).

Εκείνοι δεν το κατόρθωσαν, γι’ αυτό και μόλις ήρθε ο κίνδυνος αντέδρασαν σπασμωδικά. Έβγαλαν σπαθιά όπως κάνει η δειλία του κόσμου και η θρασύτις του ψεύδους.

Έβγαλαν μαχαίρια για να υποστηρίξουν τον Κύριο. Δεν είχαν καταλάβει, βεβαρημένοι από τον ύπνο ότι Αυτός – Ο Λόγος του Θεού – είναι τομότερος υπέρ πάσαν μάχαιραν δίστομον και ότι με την παρουσία Του τέμνει νέους δρόμους ζωής αγάπης και ελευθερίας.

Ο Κύριος δεν ακούει τον Πέτρο και δεν κτυπά τους ερχόμενους για να σώσει το άτομο Του. Νίκη του δεν είναι να δει τους εχθρούς του στα πόδια του νεκρούς. Δεν έχει εχθρούς. Δεν βλέπει τον άνθρωπο σαν εχθρό Του έστω και αν έρχεται εναντίον Του. Τον βλέπει σαν άρρωστο, μη γιγνώσκοντα τι ποιεί. Και πεθαίνει Αυτός για να ζήσουν οι εχθροί Του. Δεν σκοτώνει τον άνθρωπο κατακρίνει την αμαρτία. Δεν την κατακρίνει στο σώμα του άλλου γιατί τότε θα έπρεπε να πεθάνομαι όλοι. Την κατακρίνει και την καταδικάζει εν τη σαρκή Του στο δικό του το Σώμα για να έχουμε εμείς ζωή αιώνια, ζωή χαρισάμενη.

Αντί να θανατώσει στη στιγμή τους επιτιθέμενους, σωζόμενους ατομικά. (Κάτι που θα ήταν δική Του ήττα). Προτιμά να θανατωθεί Εκείνος, σώζοντας στο διηνεκές τους πάντας. Τους πάντας που δεν είναι κάτι ξένο από τον εαυτό Του. Τους πάντας που αποτελούν την Εκκλησία Του, που είναι το Σώμα Του. Νίκη Του είναι η σωτηρία των πάντων. Σκοπός Του <<και ουχί μόνον υπέρ του έθνους αλλά και δια αν συνάξει εις εν τα τέκνα του Θεού τα διασκορπισμένα>> (Ιωαν. 11-52).

5

Ίνα ανακεφαλαιώσει εν εαυτώ τα πάντα <<εις οικονομία του πληρώματος των καιρών, να συγκεφαλαιώσει τα πάντα εν τω Χριστώ και τα εν τοις ουρανοίς και τα επί της γης>> (Εφες. 1-10). Και δι αυτού του τρόπου όχι μόνο τους <<εχθρούς>> του σώζει αλλά εξαρθρώνει το μίσος και εξαφανίζει την εχθρότητα. <<Την έχθραν κτείνας, υπερέχουσαν πάντα νουν ειρήνην χαρίζεται>> (Ειρμός Ε’ Ωδής, Κανόνος Θεοφανείων).

Διδάσκει άλλο τρόπο επιβολής που βασιλεύει στα πέρατα. Δεν απομονώνει, δεν νεκρώνει αλλά προσλαμβάνει και θεώνει. Η ατομική σωτηρία είναι μία ένωση.

Η θυσία, η κάθοδος από αγάπη είναι άνοδος <<ο κατάβας αυτός είναι και ο ανάβας αυτός είναι και ο ανάβας υπεράνω πάντων των ουρανών δια να πληρώσει τα πάντα>> (Εφες. 4-10). <<Και εγώ εάν υψωθώ εκ της γης, θέλω ελκύσει πάντας προς εμ’ αυτών>> (Ιωάνν. 12-32).

Όταν Εκείνος προσφέρεται εκούσια από αγάπη σε θάνατο για να σώσει τους πιστεύοντας σε Αυτόν, τότε εισέρχεται μέσα στον κόσμο ως ακτίνα τρισηλίου φέγγους καινός τρόπος ζωής αναγεννά τα πάντα. Αυτή είναι η αρχή της καθολικότητας, της ενσωματώσεως των πάντων εν Χριστώ. <<Εκείνος υπέρ ημών την ψυχήν αυτού έθηκε και ημείς οφείλομεν υπέρ των αδελφών τας ψυχάς τιθείναι>> (Α’ Ιω 3-16). Τούτη είναι η καινή εντολή της αγάπης, η αποκάλυψη της φύσεως μας που ουκ έξωθεν. <<Αλλ΄ ομού τη σύσταση του ζώου του ανθρώπου φημί σπερματικός της λόγος ημήν εγκαταβέβληται, οίκοθεν έχων τας αφορμάς της προς το αγαπάν οικειώσεως (Μ. Βασίλειος P.G. 31-908). Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ζούμε και ομολογούμε την πίστη μας.

Το πώς υποστηρίζει κανείς και ομολογεί την αλήθεια του μαρτυρεί για το ποια είναι η φύση της. Το Θεό πρέπει να τον γνωρίζουμε Θεοπρεπώς και να μιλούμε ανάλογα γι Αυτόν. Έτσι μόνο αυτοί που είναι ελεύθεροι από το άγχος και τη στένωση του ιδίου θελήματος και έχουν παραδοθεί στο θέλημα του Θεού, μπορούν να κινηθούν άνετα στο μαρτύριο της Αλήθειας κινούμενοι σε χώρο ελευθερίας από το ίδιο το Πνεύμα του Θεού. Οι παληκαρισμοί του Απόστολου Πέτρου είναι φάσματα παροδικά ανίσχυρα στους πειρασμούς της ζωής. Λυγίζει το παλικάρι μπροστά σε μια παιδίσκη. Ο ληστής δεν φοβήθηκε γιατί ήταν σταυρωμένος. Ο Πέτρος αρνήθηκε το Χριστό γιατί φοβήθηκε το σταύρωμα. Ελεύθερος είναι ο σταυρωμένος. Δεν φοβήθηκε ο νεκρός το θάνατο, δεν χάνει κανείς αυτό που δεν έχει.

Όποιος αμύνεται κοσμικά δεν πιστεύει ώσπου αναπόφευκτα θα ομολογήσει την αλήθεια (μετ’ αναθεματισμού και όρκου) ότι δεν γνωρίζει το Χριστό. Κανείς οπλισμένος δεν έχει νικήσει το φόβο. Μόνο ο εκούσια έκθετος σε κάθε κίνδυνο έχει εν εαυτώ το Θεό. Γνωρίζει το Θεό όντας μέσα σ’ Αυτόν. Γι’ αυτό ο Κύριος παρήγγειλε <<Είπατε τους μαθητές και τω Πέτρω>>.

Εάν βλέπεις μπροστά σου εχθρούς και αμύνεσαι, δεν είσαι ελεύθερος. Η Βασιλεία σου είναι εκ του κόσμου τούτου του καταργούμενου, είσαι δούλος. Εάν βλέπεις τους άλλους ξένους από εσένα, αγνοείς τον εαυτό σου.

Οι Ιουδαίοι χλεύαζαν τον Κύριο στο σταυρό <<Άλλους έσωσε, εαυτόν ου δύναται σώσαι>>. Δεν ήξεραν ότι οι άλλοι που έσωσε ήταν ο εαυτός τους. Αυτός δεν έχει ανάγκη σωτηρίας, ούτε αμύνης. Είναι η σωτηρία και η ασφάλεια μας (η ασφάλεια πάντων). Είμαι Ορθόδοξος Ομολογητής σημαίνει είμαι σταυρωμένος. Γίνομαι τοις πάση τα πάντα για να μπορέσουν οι πάντες να κοινωνήσουν στη μια ζωή.

6

Γιατί μια φορά να γευτείς απ’ αυτήν αληθινά, δεν πρόκειται ποτέ να την ξεχάσεις. Δεν τη θυμάσαι απλώς, σε κατακλύζει. Γίνεται πηγή ύδατος, άλλο μενού. Γίνεσαι <<παράφρων>> (Άββας Ισαάκ) για να γίνουν οι άλλοι αδελφοί σου κοινωνοί της ποιότητος Του. Τα τέκνα του προπάτορος Αδάμ να γίνουν μετοχή του Νέου Αδάμ του Παραδείσου της τρυφής και της τροφής που μελίζεται και δεν διαιρείται.

Θυσιάζομαι εδώ σημαίνει χάνομαι στη ζωή κατακλύζομαι από αιωνιότητα. Ο άλλος είναι ο εαυτός μου <<ο άλλος Θεός μου>> (Ευεργεντινός).

Ο Ορθόδοξος συν συνειδητός πιστός αγαπά τους πάντας και τα πάντα πριν τα γνωρίσει. Τα γνωρίζει με την αγάπη. Πλησιάζοντας τον Ορθόδοξο πιστό, τον βλέπεις να πονά για εσένα να σε γνωρίσει, να σε αγκαλιάσει πριν να σε δει. Να σε αγαπά πριν το καταλάβεις. Να αποτελεί εσώτατο του εαυτού σου, οικείο και άγνωστο βάθος σου, όχι κάτι ξένο.

Στον Ορθόδοξο πιστό γνωρίζεις την αγάπη. Η αγάπη προηγείται του εαυτού σου. Ο εαυτός σου αναδύεται από την αγάπη και τρέφεται προσφερόμενος σ’ Αυτήν <<ο Θεός αγάπη εστί>> (Α. Ιωαν. 4-8).

Στο σημείο αυτό της θυσιαστήριου αγάπης, ο Ορθόδοξος κατά χάριν εικονίζει τον Υιό του Θεού που πρώτος ηγάπησε ημάς και που προαιώνια, μυστηριακά αίμμασι ως το από κατά βολής κόσμου εσφαγμένο αρνίο της Αποκαλύψεως. Δεν είναι ελεύθερος όποιος δεν αγαπά. Η αγάπη έξω βάλει τον φόβον. Η αγάπη κατακαίει τα πάντα. Ελεήμον καρδία είναι <<καύσις καρδίας υπέρ πάσης της κτίσεως, υπέρ των ανθρώπων και των όρνεων και των ζώων και των δαιμόνων και υπέρ παντός κτίσματος.

7

Και εκ της μνήμης αυτών και της θεωρίας αυτών ρέουσι οι οφθαλμοί αυτού δάκρυα. Εκ της πολλής και σφόδρας ελεημοσύνης της συνεχούσης την καρδίαν και εκ πολλής καρτερίας σμικρύνεται η καρδία αυτού. Και ου δύναται βαστάζει ή ακούσαι ή ειδέν βλάβην τινά ή λίπη μικράν εν τη κτίση γινόμενη. Και δια τούτο και υπέρ των αλόγων και υπέρ των εχθρών της αληθείας και υπέρ των βλαπτόντων αυτών εν πάση ώρα ευχήν μετά δακρύων προσφέρει, του φυλαχθήναι αυτούς και ιλασθήναι αυτοίς και ομοίως και υπέρ της φύσεως των ερπετών εκ της πολλής αυτού ελεημοσύνης της κινουμένης εν τη καρδία αυτού αμέτρως καθ’ ομοιότητα του Θεού>> (Άββας Ισαάκ, Λογ. Π.Α.).

Τεταμένος πάνω στο ξύλο του σταυρού αναπαύεται ο άνθρωπος όταν αυτό γίνεται σαν προσφορά αγάπης προς τους άλλους, δεν υπάρχει τρόπος που αναπαύει την ανθρώπινη φύση βαθύτερα (πιο αληθινά και θεανθρώπινα) από το σταύρωμα και το σταυρό της αγάπης. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη παρηγοριά απ’ αυτή την οδύνη. Τότε δεν υποστηρίζει ένα κομμάτι.

Δεν τον ενδιαφέρει το επιμέρους και δεν μπορεί να ζήσει στην κόλαση του μισού και του μίσους. Δεν μπορεί να δει τον άλλο να υποφέρει. Αγκαλιάζει το όλο, όλα είναι δικά του. Σταυρώνεται για όλα. Είναι καθολικός, ήρεμος.

Η Ορθόδοξη εικόνα της Σταυρώσεως του Κυρίου δεν μας παρουσιάζει τον πόνο κάποιου που υποφέρει από τις πληγές των καρφιών του, αλλά φανερώνει την γαλήνη του Ενός του <<Βασιλέως της Δόξης>> που αναπαύεται στην κατάπαυση της αγάπης, βρίσκεται στο Σταυρό Καθηλωμένος, προσφερόμενος εκούσια υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας. Και αυτή η πράξη δεν λέγεται θάνατος, είναι ατελεύτητη ζωή και αύξηση όταν ο Ορθόδοξος Θεολόγος εργάζεται, σταυρώνεται. <<απολύτται>> για να αφήσει το χώρο ελεύθερο για να έλθει. Εκείνος που σώζει όλους, αυτή η κατοχή έλευση και προσδοκία της καθολικής σωτηρίας που στοιχίζει το θάνατο της εαυτού ψυχής αποτελεί την προσωπική σωτηρία του ανθρώπου, του χαρίζει τις πραγματικές του διαστάσεις, την αποκαραδοκούμενη παραδείσια γαλήνη και τον αναλαμβάνει στο χώρο της τριαδικής αυτοσυνειδήσεως.

8

Αυτός ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι ο μοναδικός στην Ιστορία της ανθρωπότητας που έπαθε και πόνεσε για τον άνθρωπο. Αυτός είναι το μοναδικό σύμβολο και γεγονός της ενότητας και ενοποιήσεως των πάντων και ταυτόχρονα της διαστολής του καθενός στις διαστάσεις των πάντων.

Ο Ορθόδοξος είναι Καθολικός. Το Ορθόδοξον αφορά, ανακεφαλαιώνει και σώζει το καθ’ όλον. Δεν αφήνει τίποτε έξω. Διάσταση του είναι το αδιάστατον του θανάτου, διάρθρωση του είναι η ελευθερία του Πνεύματος. Το μη Ορθόδοξον είναι επιμέρους ανεπαρκές, ακατάστατο, προκλητικό και παραπλανητικό για όλους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία φέρει το σημείο του Σταυρού και της ηρεμίας στο μέτωπο της. <<Λέγων μη βλάψετε τη γην μήτε την θάλασσα, μήτε τα δένδρα εώσου σφραγίσωμεν τους δούλους του Θεού ημών επί των μετώπων αυτών>> (Αποκ. 7-3). Η Ορθόδοξη Εκκλησία φέρει τον τριαδικό χαρακτήρα ως σύσταση της ζωής και της υπάρξεως της.

Δόξα τη σοι απείρω λαμπρότητι. Δόξα τη σοι αύλω φαιδρότητι.

Στο επόμενο η συνέχεια.